Trong nhiếp ảnh truyền thống - máy chụp phim, ISO hay ASA là thông số cho biết độ nhạy cảm của phim với ánh sáng như thế nào. ISO trong máy ảnh số cũng tương tự như vậy, nó là một trong ba thông số quan trọng để giúp bạn chụp được ảnh có độ phơi sáng tốt. Hai thông số quan trọng còn lại là Aperture và Shutter Speed

ISO trong nhiếp ảnh kỹ thuật số

ISO trong nhiếp ảnh kỹ thuật số

Trong nhiếp ảnh kỹ thuật số, ISO là độ nhạy sáng của cảm biến ảnh - Censor. Chúng được thể hiện với các giá trị 100, 200, 400, 800, 1600,... và các nguyên tắc vẫn áp dụng giống như trong máy chụp phim, con số càng nhỏ thì ảnh càng ít nhạy cảm với ánh sáng và hình ảnh sẽ ít bị nhiễu hạt hơn.

So sánh ảnh chụp với các thông số ISO khác nhau

Thiết lập ISO ở mức giá trị cao hơn thường được sử dụng khi chụp trong các tình huống tối hơn mà vẫn chụp với tốc độ cao.

ISO 100 thường là lựa chọn mặc định để cho ra những tấm ảnh sắc nét và ít nhiễu hạt.

Hầu hết mọi người đều có xu hướng để máy ảnh số trong chế độ tự động - Auto Mode, khi đó máy ảnh sẽ lựa chọn ISO thích hợp tùy thuộc vào điều kiện của môi trường chụp, tuy nhiên máy ảnh sẽ cố gắng giữ ISO càng thấp càng tốt.

Hiện nay, hầu hết các máy ảnh đều cho phép bạn lựa chọn ISO theo ý riêng của mình. Khi thay đổi ISO, bạn sẽ nhận thấy nó tác động đến khẩu độ - Aperture và tốc độ - Shutter Speed cần thiết để có được một tấm ảnh có độ phơi sáng tốt. Thí dụ khi thay đổi thiết lập ISO từ 100 lên 400, bạn sẽ nhận thấy là có thể chụp ảnh ở tốc độ cao hơn và/hoặc khẩu độ nhỏ hơn.

Thiết lập ISO của máy ảnh số bằng cách nào

Không phải lúc nào máy ảnh số cũng cho phép bạn thay đổi thiết lập ISO, nhất là khi chụp với các chế độ tự động - Auto Mode hoặc định sẵn - Scene Mode. 

Khi muốn thiết lập ISO, bạn hãy chuyển sang chế độ cho phép bạn tự chọn ISO bằng cách thoát khỏi chế độ tự động - Auto và chuyển sang một trong các chế độ chụp thủ công - Manual, ưu tiên tốc độ - Shutter Priority, ưu tiên khẩu độ - Aperture Priority hoặc chương trình - Program.

Các chế độ chụp ưu tiên khẩu độ hoặc thủ công thường được sử dụng khi muốn thay đối ISO.

Đối với các máy ảnh thông thường, có lẽ bạn cần phải truy cập vào trình đơn cài đặt - Menu và tìm đén phần cài đặt dành cho ISO. Sau đó chọn giá trị ISO mà bạn muốn hoặc chọn tự động.

Đối với các máy ảnh cao cấp hơn, có thể sẽ có một nút ISO dành riêng trên máy ảnh. Bạn chỉ cần nhấn nó và xoay một trong các nút xoay để thay đổi cài đặt ISO của máy ảnh.

Một số máy ảnh khác có thể có một nút xoay chuyên dụng dành riêng cho thiết lập ISO với các giá trị khác nhau, bạn chỉ cần xoay nút để chọn.

Nút xoay chuyên dụng dành riêng cho thiết lập ISO với các giá trị khác nhau

Nếu bạn không thấy một nút có nhãn là ISO, thì vẫn có khả năng máy ảnh của bạn sẽ cho phép bạn lập trình để biến một nút đa chức năng thành nút ISO. Hãy xem tài liệu hướng dẫn kèm theo máy ảnh số của bạn để biết cách sử dụng. 

Các vấn đề cần chú ý khi lựa chọn ISO

  1. Ánh sáng - Chủ thể cũng được chiếu sáng?
  2. Nhiễu hạt - Bạn muốn một tấm ảnh bị nhiễu hạt nhiều hay ít?
  3. Chân máy - Bạn có sử dụng chân đỡ máy ảnh - Tripod?
  4. Chuyển động - Chủ thể cần chụp đang chuyển động hay đứng yên?

Nếu bạn chụp ở nới có nhiều ánh sáng hoặc muốn ảnh chụp ít bị nhiễu hạt hoặc bạn đang dùng chân đỡ máy ảnh và chủ thể muốn chụp đang đứng yên,... nói chung tốt nhất là bạn hãy thiết lập ISO thấp.

Tuy nhiên nếu bạn chụp lúc trời tối hoặc bạn không quan tâm đến ảnh sẽ bị nhiễu hạt hoặc chủ thể muốn chụp đang di chuyển thì bạn cần xem xét để tăng ISO lên cao vì nó sẽ cho phép bạn chụp với tốc độc cao hơn mà vẫn có được tấm ảnh có độ phơi sáng tốt.

Hãy luôn nhớ là ISO càng cao thì ảnh càng bị nhiễu hạt nhiều.

Ảnh bên trái được chụp ở ISO 100 và ảnh bên phải bị nhiễu hạt khi chụp ở ISO 3200

Các tình huống mà có thể bạn phải cần nâng ISO lên cao

  • Khi chụp các sự kiện thể thao trong nhà, nơi chủ thể cần chụp luôn di chuyển nhanh và ánh sáng rất hạn chế. Tăng ISO sẽ giúp bạn chụp được cảnh này với tốc độ cao.
  • Khi chup trong các buổi hòa nhạc, cũng là nơi có ánh sáng thấp và không được sử dụng đèn Flash. Tăng ISO sẽ giúp ảnh chụp của bạn được sáng hơn.
  • Khi chụp trong phòng trưng bày nghệ thuật, tranh ảnh,... là những nơi thường không đủ ánh sáng và cũng không cho sử dụng đèn Flash.  Tăng ISO sẽ giúp ảnh chụp của bạn được sáng hơn.
  • Khi chụp trong buổi tiệc, sinh nhật,... thổi nến trong một căn phòng tối sẽ cho một tấm ảnh đẹp nhưng nó sẽ bị phá hỏng nếu bạn sử dụng đèn Flash. Tăng ISO sẽ giúp bạn chụp được cảnh này mà không cần Flash.

ISO là một yếu tố rất quan trọng cần hiểu rõ trong nhiếp ảnh kỹ thuật số nếu bạn muốn giành quyền kiểm soát máy ảnh số của mình. Hãy thử với các thiết lập ISO khác nhau để có được những tấm ảnh như ý